สังเกตดูในการวิเคราะห์ผลศักยภาพลายผิวแทบทุกเคส ส่วนใหญ่คุณพ่อคุณแม่มักมีความกังวลเสมอว่า ทำอย่างไรลูกจึงจะเอาตัวรอดได้ในโลกปัจจุบัน ประกอบกับได้อ่านผลการวิจัยของ Andrew Steptoe และ Jane Wardle นักวิจัยจาก Department of Epidemiology and Public Health University College London (UCL) เกี่ยวกับทักษะชีวิตทั้ง 5 ที่ควรพัฒนาตั้งแต่วัยเด็ก จึงอยากจะเขียนเรื่องของลูกนก 5 ลักษณะไว้ให้คุณพ่อคุณแม่ได้พัฒนาลูกเกี่ยวกับทักษะชีวิตที่สำคัญในโลกปัจจุบันไว้เพื่อเป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้นค่ะ

งานวิจัยได้ค้นพบทักษะชีวิตสำคัญทั้ง 5 อย่าง คือ

ความสามารถในการตั้งมั่นในเป้าหมาย (Conscientiousness) หากมีการพัฒนาดีจะสังเกตได้จาก ลูกมีใจจดจ่อ มีสมาธิ มีวินัยในตนเองและการเตรียมความพร้อม วางแผนล่วงหน้า ตั้งมั่นในเป้าหมาย สามารถจัดการเวลาและทำตามแผนการที่วางไว้ได้ดี มีความรอบคอบและใส่ใจในสิ่งที่ตนทำ หากขาดทักษะด้านนี้ลูกมักไม่ยึดแผนการ มักจะแก้ปัญหาเฉพาะหน้าบ่อยและชอบร้องขอความช่วยเหลือบ่อย ๆ

เสถียรภาพทางอารมณ์ (Emotional Stability) หากทักษะด้านนี้ดี จะไม่ค่อยมีความกังวลหรือตกใจง่าย ๆ กับเหตุการณ์ฉุกเฉินที่เกิดขึ้น มองสิ่งต่าง ๆ เป็นกลางหลากหลายมุมในการตัดสินใจ สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีและจัดการกับภาวะอารมณ์เชิงลบของตนได้โดยไม่ตำหนิตนเองและไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น

ความตั้งใจอันแน่วแน่ (Determination) หากทักษะดีเราจะเห็นว่าลูกเข้าใจความยากลำบาก ยอมรับกับความผิดพลาด ความพ่ายแพ้และความล้มเหลวของตนเอง สามารถล้มแล้วลุกได้ใหม่อีกครั้งรวดเร็วมากขึ้น ไม่ท้อแล้วทิ้ง ฟูมฟายนานหรือฝังใจและคิดบ่อย ๆ ว่าสิ่งนั้นมันยากเกินไปสำหรับเขาทั้ง ๆ ที่ยังไม่ได้ลองลงมือทำก่อน

การควบคุมตนเอง (Self-Control) หากพัฒนามาได้ดี เราจะเห็นว่าลูกสามารถอดทนรอคอยได้นานขึ้น รู้ชัดข้อดีของผลลัพธ์ในระยะยาวไม่เอาง่าย ๆ หรือสบายระยะตรงหน้าเท่านั้น บริหารเวลาและควบคุมเวลาได้ดี หยุดการเล่นเกมเองได้ วินัยที่สอนสามารถดูแลจัดการได้ด้วยตนเอง

การมองโลกในแง่ดี (Optimism) หากพัฒนามาได้ดีลูกจะสามารถมองสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในเชิงลบได้ว่าเป็นการเรียนรู้และเติบโต ไม่เพ่งโทษ ตำหนิทั้งตนเองและผู้อื่น มองผู้อื่นโดยไม่ตัดสินเชิงลบเพียงสิ่งที่ตนเองเห็นด้านเดียว สามารถยอมรับความจริงและการเปลี่ยนแปลงและมีความคิดเปิดกว้างเพื่อเป็นกำลังใจให้กับตนเองและผู้อื่นต่อไปได้ จึงขอรวมถึงทักษะการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคลไว้ด้วย (Interpersonal Relationship) ซึ่งเป็นความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกันและรักษาสัมพันธภาพไว้ได้ยืนยาวไว้ได้ และรวมถึงทักษะการเข้าใจผู้อื่น (Empathy) ที่เป็นความสามารถในการเข้าใจความเหมือนหรือความแตกต่างระหว่างบุคคล

การพัฒนาสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ลูกในเรื่องการตัดสินใจและสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ รับมือกับความเปลี่ยนแปลงได้ดีขึ้นและช่วยให้มีสถานะทางสังคมตลอดจนการใช้ชีวิตที่ดีต่อไป นอกจากนี้ยังช่วยให้มีสุขภาพที่ดี ลดภาวะซึมเศร้า มีสัมพันธภาพกับผู้คนดีขึ้น

มาดูกันค่ะว่าลูกนกแต่ละลักษณะควรพัฒนาทักษะชีวิตอย่างไร มาทบทวนลักษณะแนวโน้มพฤติกรรมลูกก่อนค่ะ

แนวโน้มลักษณะลูกเหยี่ยว

• เป็นตัวของตนเองสูง ไม่ยอมใคร ตรงไปตรงมา เด็ดเดี่ยวบางครั้งดูดื้อดึง ไม่ชอบการออกคำสั่ง ยืนยันในสิ่งที่ตนเองคิด ดูกล้าได้กล้าเสีย ชอบท้าทายเราในบางที

แนวโน้มลักษณะลูกห่านป่า

• ลักษณะจะระมัดระวัง ชอบตั้งคำถาม ดูเจ้าระเบียบ ทวงคำมั่นสัญญาแบบจำแม่น รักษากฎกติกา ชอบความยุติธรรม บ่นงึมงำหากทุกอย่างไม่เป็นไปตามที่ตกลงหรือไม่ได้บอกกันล่วงหน้า

แนวโน้มลักษณะลูกนกยูง

• ชอบแบ่งปันและอยากแชร์ความในใจเรื่องผู้คน ช่างบริการ ห่วงใยดูแลความรู้สึกผู้คนรอบตัว สนใจเรื่องภาพลักษณ์และแสวงหาการยอมรับจากคนรอบข้าง ดูโรแมนติก ร่าเริงสนุกสนาน เจ้าเสน่ห์ท่ามกลางผู้คนที่เขาเป็นที่รัก

แนวโน้มลักษณะลูกนกกระจอกเทศ

• มีลักษณะอ่อนโยน นุ่มนวล มีความเนิบนิ่ง ไม่ค่อยแสดงออกในสภาพแวดล้อมแปลกใหม่แต่พอคุ้นชินจะแสดงออกได้ดียิ่งขึ้น เหมือนดื้อดึงและเป็นตัวของตนเองสูงกับคนใกล้ชิดแต่ถ้าเป็นคนที่ไม่คุ้นชินจะนิ่งไม่แสดงความรู้สึก ดูยึดติดกับสิ่งเดิม ๆ ซ้ำ ๆ นาน ๆ ชอบไปไหนมาไหนกับคนคุ้นเคยมากกว่า อดทนและมีความสม่ำเสมอ

แนวโน้มลักษณะลูกนกแก้ว

• ดูมีสีสัน มีลีลาเยอะ ต่อรองเก่ง มีไหวพริบและปฏิภาณ แต่ไม่แน่นอนในสิ่งที่ตนเองคิดและอาจเปลี่ยนใจหรือเปลี่ยนแปลงได้บ่อยจนบางทีเราตามไม่ทัน ดูขี้เบื่อไม่ค่อยทนทำอะไรได้นาน ๆ คำพูดบางทีดูกลาง ๆ กั๊ก ๆ เพื่อรอดูท่าทีอีกที

ทีนี้มาดูแนวทางและน้ำหนักในการพัฒนาทักษะชีวิตของลูก 5 ลักษณะกันนะคะ

ลูกนกเหยี่ยว

ส่วนใหญ่มักมีลักษณะที่สามารถพัฒนาได้ง่ายในเรื่องความตั้งมั่นในเป้าหมาย และความตั้งใจอันแน่วแน่ค่ะ เขามีการตระหนักรู้ชัดภายใน ยึดมั่นแต่สิ่งที่ตนเองตั้งใจและอยากทำ ไม่ฟังใครขอลองขอเจ็บเอง 5555 บางทีพ่อแม่ต้องใจแข็งให้อิสระเพื่อพบเองจะเข้าใจเองได้อย่างลึกซึ้งมากกว่าเพียงแค่คำพูดที่เสนอแนะออกไป เรื่องการควบคุมตนเองนั้นขึ้นอยู่กับอารมณ์และความต้องการของเขา หากเขาต้องการบางอย่างก็จะอดทนเพื่อสิ่งนั้นเพื่อให้ได้มามากกว่าใคร แต่หากไม่ใช่จะไม่สนใจและปล่อยผ่านเร็วค่ะ นกมักจะพบว่าการแสดงออก ชักสีหน้าและอารมณ์เป็นสิ่งที่จะต้องฝึกฝนและชวนลูกระมัดระวัง การพัฒนาด้านความสามารถในการควบคุมตนเองและการทำงานเป็นทีมจึงสำคัญค่ะ

ลูกนกห่านป่า

สามารถพัฒนาได้ง่ายหรือสังเกตได้ง่ายว่าส่วนใหญ่ลูกมีทักษะในการคิดวิเคราะห์สูง ความเสถียรทางอารมณ์สูงอยู่ภายใน รวมทั้งลูกมักจะพยายามเรียนรู้กับตนเองในเรื่องการควบคุมอารมณ์ และสามารถฝึกความรับผิดชอบได้ไม่ยาก แต่ความระมัดระวังและความประณีตหรือความสมบูรณ์แบบมีสูง รวมทั้งเขาต้องการรายละเอียดที่ถูกต้องและแม่นยำ เราจึงต้องช่วยเรื่องการพัฒนาทักษะในเชิงการมองโลกในแง่ดีและเสริมความตั้งใจอันแน่วแน่อีกนิด ลูกจะมีความภูมิใจและกล้าหาญในการเผชิญสิ่งใหม่ ๆ ด้วยความเชื่อมั่นมากยิ่งขึ้นค่ะ

ลูกนกยูง

เขามักมีทักษะชีวิตเรื่องการมองโลกในแง่ดี การสร้างสรรค์ การสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคลและความสามารถในการโน้มน้าวและสร้างบรรยากาศที่ดีได้สูงเป็นพื้นฐานที่ดีอยู่แล้วค่ะ คุณพ่อคุณแม่สามารถใช้สิ่งนี้เพื่อการพัฒนาเรื่องของความตั้งมั่นในเป้าหมายและความตั้งใจอันแน่วแน่เพื่อให้เขาวางแผนในชีวิตและยืนหยัดมากยิ่งขึ้นค่ะ แต่ปัจจัยด้านการพัฒนาด้านความเสถียรภาพทางอารมณ์ และความสามารถในการควบคุมตนเอง ต้องฝึกฝนมากยิ่งขึ้นเพราะนกยูงห่วงเรื่องสายตาที่ผู้อื่นมองเขาในเชิงลบรวมทั้งความไว้วางใจที่มีต่อผู้อื่นสูง ดูอ่อนไหว การบริหารเวลา การมีวินัยในตนเองและการไม่ชอบสิ่งที่มีความซับซ้อนและรายละเอียดสูงจะทำให้นกยูงพลาดและหมดแรงได้ง่ายและประสบการณ์นั้นก็พาให้มีอารมณ์เชิงลบต่อการเริ่มต้นสิ่งใหม่ ๆ ได้อีกด้วย

ลูกนกกระจอกเทศ

สำคัญที่สุดก่อนคือการพัฒนาทักษะในการวางแผนอนาคต การฝึกฝนให้ลูกได้เรียนรู้การออกแบบชีวิตเองได้ควบคู่กับการพัฒนาเรื่องของการปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงจะช่วยให้ลูกมีความตั้งมั่นในเป้าหมายและความตั้งใจอันแน่วแน่มากยิ่งขึ้นค่ะ การแสดงให้ลูกเห็นว่าเราอยู่ตรงนั้นเสมอและพร้อมที่จะช่วยเหลือในเวลาที่ลูกต้องการความอุ่นใจจะทำให้ลูกนกกระจอกเทศมีความหาญกล้าและอดทนได้มากต่ออุปสรรค ความสม่ำเสมอในการลงมือฝึกฝนและความอ่อนโยนที่ลูกมีจะมีส่วนช่วยทำให้เขาใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าเพื่อคนที่เขารักได้มากขึ้น

ลูกนกแก้ว

นกแก้วมีหลากหลายรูปแบบในเชิงพฤติกรรม แต่ส่วนใหญ่จะมีทักษะในการแก้ไขปัญหาและการสร้างสัมพันธภาพได้ดีหรือพบได้มากในทักษะด้านการสื่อสารในแนวถ้อยทีถ้อยอาศัยและการมองโลกกว้างหลากมุม สิ่งที่ต้องช่วยเน้นจะเป็นเรื่องความตั้งมั่นในเป้าหมายและทักษะด้านการบริหารการตัดสินใจค่ะ ความทั้งฝึกฝนเรื่องความตั้งใจอันแน่วแน่เพราะอาการขี้เบื่อและอยากเรียนรู้มีขึ้นได้บ่อย ๆ แน่นอนว่าเราอาจต้องตรวจเช็คภาวะอารมณ์และความสามารถในการควบคุมอารมณ์ ของลูกด้วยซึ่งอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับความไม่ยืนหยัดในเป้าหมายนั้นได้

ทั้งนี้ในชีวิตจริงยังมีรูปแบบของสถานการณ์ สิ่งแวดล้อมรอบตัวลูก และคุณลักษณะเฉพาะของลายผิวที่ต่างกันในการวิเคราะห์เพื่อเข้าใจในตัวตนอีกด้วยค่ะ
หวังว่าคุณพ่อและคุณแม่จะได้เห็นมุมมองเพื่อพัฒนาลูกได้มากยิ่งขึ้นและอาจช่วยเราได้ทบทวนและเรียนรู้ภายในตนเองได้มากขึ้นด้วยว่าเราต้องเติมเต็มมุมมองไหนในชีวิตของเราเองนะคะ
แชร์กันดูนะคะว่าเรารู้สึกว่ายากตรงไหนและจัดการลูกกันอย่างไรเพื่อการเรียนรู้ร่วมกันค่ะ

โดย คุณนก ธนัญกรณ์ เดชโติอธิวัฒน์ – นักวิเคราะห์ศักยภาพ P-PAC

บทความอื่นๆ Click link